Geografia polityczna Europy Środkowej

Celem wykładu jest omówienie geografii politycznej regionu umownie nazwanego Europą Środkową:  Rumunii, Węgier, Czech i Słowacji. Wstępne rozważania poświęcone będą zakresowi i znaczeniu terminu „geografia polityczna”,  a także zakresowi i względności terminu „Europa środkowa”.
Omówione mają być główne czynniki determinujące sytuację geopolityczną regionu: demografia (sytuacja ludnościowa, starzenie się społeczeństw regionu, migracje), bilanse energetycznych poszczególnych krajów i i ich zależność  energetycznej, stan edukacji i rozwoju cywilizacyjnego oraz czynniki zewnętrzne i międzynarodowe.
Zajmiemy się również wewnętrzną i zewnętrzną percepcją pozycji geopolitycznej w szczególności w kontekście polityki Unii Europejskiej.

Tematy do dyskusji:

Temat I
Geografia polityczna – zakres pojęcia. Geografia polityczna a geopolityka; definicje tradycyjne; współczesne podejście; funkcjonowanie pojęcia geopolityki w polskiej myśli i kulturze politycznej. Geopolityka globalna i regionalna. Czy Europa środkowa jest "regionem geopolitycznym"? Znaczenie grupy Wyszehradzkiej.
Temat II
Czynniki potęgi we współczesnym świecie: potęga gospodarcza, poziom rozwoju technologicznego, wykształcenie ludności, czynnik militarny (polityka bezpieczeństwa). Dane Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii.
Temat III
Demografia jako czynnik geopolityczny; wpływ rozwoju demograficznego na rynek pracy, gospodarkę, rynek pracy i migrację. Dane Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii.
Temat IV
Energetyka jako czynnik współczesnej geopolityki. Sytuacja Europy srodkowej. Bilanse energetyczne poszczególnych Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii.
Temat V
""Zapóźnienie cywilizacyjne" Europy środkowej a współczesny rozwój technologiczny  i jego znaczenie.
Temat VI
Zagrożenie wojną, przemocą i dominacją. Co jest lub  może być gwarantem bezpieczeństwa Europy środkowej? 
Temat VII
Europa środkowa a Europa wschodnia. Środkowa Europa wobec   wobec Rosji i Ukrainy.
Temat IX
Środkowa Europa w oczach globar player (Stany Zjednoczone, świat islamu, Chiny, Indie).
Temat X
Geopolityczne położenie EU-Europy i jej wpływ na geopolityczną sytuację Europy środkowej. Scenariusze zmian światowej geopolityki: „Mad Maxa”, „wojny cywilizacji” „końca historii”, „zmian na szachownicy”  a scenariusze dla  regionu Europy środkowej.
Temat XI
Położenie geopolityczne Polski a sytuacja Europy środkowej.
Temat XII
Szkoła „realistów” i „funkcjonalistów” wobec problematyki geopolitycznej.Wizje geopolityczne a działanie polityczne.




Zaliczenie na podstawie:
- zaliczenia testu
- prezentacji wybranego tematu (7 min.) wraz przedstawieniem odpowiedniego konspektu (2-3 jednozdaniowe tezy, krótkie rozwinięcie, bibliografia i źródła – razem 1800 znaków)


Lektury obowiązkowe:
Tomaszewski Jerzy: Czechy i Słowacja (2008).
Otok S. , Geografia polityczna. Warszawa 2000
Willaume Małgorzata(2004): Rumunia.

Zródła i witryny z których należy korzystać:
CIA - The World Factbook
Education in Glance
PISA
IEA – International Energy Agency
World Bank
Chaliand, Rageau: Atlas stratégique. Geopolitique des nouveveaux rapports de forces dans le monde.
Varrod : Atlas géopolitique et culturel : Dynamiques du monde contemporain
Chaliand, Rageau :  Atlas  du millenaire. La mort des empires 1900-2015.

Lektury uzupełniające:
Busek (1986) Erhard, Brix Emil: Projekt Mitteleuropa